Anns a’ Mhonadh
Aon latha nam
shuidhe sèimh,
chunnaic mi
rathad dearg
ag èirigh às a’
mhonadh ghorm
’s a’ dol à
fianais gun fhios.
Cò ghabhas an
rathad sin
a bhuilicheas
beatha à fuil
gu mullach na
gualainn thall
thar bàn-ghleann an fhacail.
(Bha muir ball-fhianaiseach shìos
le
gàireachdainn fann magaidh –
ise gun cheum, gun fhacal,
còmhnard a
h-uachdar ’s a duan).
Ach b’ e mo
mhiann an rathad
a bhriseas ’s
dòcha an cridhe,
is leum mi gu
coiseachd le sunnd,
a’ faicinn an
dust ’s an ùir,
a’ pògadh an
smùir na mo làimh –
làraich nam
bàrd a dh’fhalbh.
’S thàinig
thugam an fhìrinn ud
am meadhan na sìth-chainnt –
cha radha
bàrdachd ach bith.
|
Eileanan
Eileanan ag
èirigh às a’ chuan,
am bunaitean
falaichte
ann am
fiosraichidhean cèin’.
Tha eileanan
ann an tìm, ’s iad às,
nan
treòraichean dhan ànrach,
no meòrachadh
air tìm nach till air ais.
Tha feadhainn
ann a tha suidhichte,
àrd is dubh ann
am meadhan na tuil’.
Cha ghluais an
doineann an staid chruthaichte.
Is feadhainn le àmhghar
làbha is pronnaisg,
leanabanan mara
nan cridheachan sract’.
Is eileanan
deighe fuar ghluasad anns an uisg'.
Seasaidh cuid
gun ghuth a radha,
aonaranach – am broinn a-staigh na
creig –
gun iad a’
gèilleadh do theas an latha.
Tha thusa nad
eilean anns a’ chamhanaich
deibhinne, dorcha, diùltach,
do bhunaitean
ann an tìm a theich.
Agus mise aig dòl
sìos na grèine,
eilean a’
coimhead air eilean eile.
Fàgaidh mi
agaibhse ur dealbhadh fhèin.
|
Mo Bhaile A-nochd
’S tusa mo
bhaile a-nochd
’s cha bheag an
t-iongnadh do sholais,
blàth-dheàrrsach ann am fàsach a’
mhonaidh.
Àrd os cionn
sràid na mara
èiridh do
shràidean eile,
sràidean mar
bhrat cas-shocrach,
’s fairichidh mo làmhan do shlighean,
’s fairichidh mo chridhe do chridhe.
Coille is
craobh eadar na ceuman,
nì iad èirigh
air na mullaich
’s bidh na
tulaich bog le còinnich
’s bidh a’
chòinneach le braon.
’S tusa am
baile tha soilleir,
baile beag an
cois na tuinne,
baile dìomhair
mo ghaoil dhut,
baile tràigh is
baile talaimh,
baile nan cìoch
a tha caoin,
baile a thogas
mi bhuam fhìn
’s a chumas
sinn paisgte mar aon.
Nuair thogas tu
do sgiort samhraidh
nì mi dannsa
air do raon,
is dìridh sinn
na steapaichean
an àirde o bheul
na mara
gus am bi sinn
os cionn an t-saoghail,
is chì mi thu
nad laighe shìos
mar dhaoimean
anns a’ chaol.
|
Eadar Lagh agus Gàire
Tha an dàn seo
gun nàire
a’ coiseachd na
h-oir eadar lagh agus gàire,
a’ fas mar chraoibh ann an solas na grèine,
na duilleagan
a’ dannsa far an fheàrr leo,
’s stoc a’ fàs far an èiginn:
e fàs sa bheàrn
eadar lagh agus saorsa
agus fios
againn nach eil ann an saorsa ach seo:
na laghan sin
tha am falach o dhaoine.
’S mu dheireadh
thig sinn gun cho-dhùnadh
gu bheil sgàile aineolais
air ar sùilean.
|
Thar na Starsnaich
Thar na
starsnaich
le sunnd, le
aighear,
airson gum faca
mi boillsgeadh beag
dhen ghrian tro
na cùirtearan.
Tha mi a’ dol
air an t-slighe
le teagamh, le
eagal,
airson nach eil
mi cinnteach dè tha romham,
no air mo
chùlaibh
ged a chunnaic
mi aiteal òir air a’ bheinn mhaireannaich.
O iodhalan boga na cluasaig!
Tha mi a
gabhail slàn leibh
gu sunndach, le
teagamh, le deòir
airson cho
ceàrr ’s a bha mi cho fada,
airson nan
làithean stròdhail,
airson nan
cuibhrigean blàth, meallta.
O, a chridhe lèirsinnich!
O, a chridhe
shalaich, chealgaich!
Tha thu air do
mharbhadh le ìobairt,
air d’ fheannadh le sgian na maidne.
Ach theirig
thar na starsnaich, na seall air ais
dhan dachaigh
bhlàth, chofhurtail
no ris na
ballachan dìonach.
Tha thu a-muigh
anns an t-solas;
tha na beanntan
ag èigheach;
tha na
fàsaichean iongantach fad chomhair;
tha na reultan
sìorraidh a’ spreadhadh an cuid driùchd ort,
iad co-shìnte
ris a’ chòmhnard shuthain.
O, iongantais!
O, iolaich! O, a mhìorbhail neo-chrìochnaicht!
An
Ite Bheusach
Crithneachadh
nan each, thig iad
bho chrìochan
na rìoghachd
le
torman air talamh
a’
tighinn nas fhaisge,
na cruidhean
a’ gleadhraich
le
tàirneanaich ’s tartar
mar
ann an aisling,
aisling
na daonnachd,
mar
a thigeadh am bruadar,
dia-chruthachadh
ìochdarach
bho dhoimhneachdan
iomallach,
às na cridheachan cìocrach.
(Herod
na shuidhe
na sheòmar,
an
inntinn ruaimleach far a dòigh,
cumhachd
na Ròimh ga bhuaireadh.)
Ach
chan e neart chruaidh eachraidh
le
maoidheadh mòr fheachdan,
mar
anns a’ bhruadar,
a’
bagairt oillt agus geilt;
chan e faram
an saltairt
a’
reubadh na talmhainn
a
bheir buaidh aig an deireadh …
ach
aisling eile,
na tàirngean,
na tàirngean
sna dèarnaibh,
an
nì anfhann, naomh a’ gèilleadh
le
truas do an-iochd,
An
Ròimh agus an t-Ionracan,
agus aig a’
cheann thall,
leagaidh
an ite bheusach an t-each,
seach gur e gràdh an grunnd,
gràdh agus ceartas –
’s bidh an
tartar na thost.
Dusan
Earrann do Thaigh
Blocaichean
saimeant, uinneagan
’s
leacagan mullaich dearg –
stob loinneil
san talamh.
’S
tu buachaille rùintean
clach-iùil
sheunta
gu ’m bi spèis
a’ tilleadh.
Èibhinn,
ait air an oidhche
gleidhidh
tu gàireachdaich
taisgte
fod sparran.
Fàiltiche
na grèine
a
chuireas sèine air solas;
flùraichean
buidhe san uinneig.
No
àite an dorchadais;
dubh bhròn
is èiginn
a’
grèidheadh a’ bhalla.
Samhla
anam – fo
na sailthean
eadh; fèin fhèin shuas gu
h-àrd
agus sàr-fhèin
san leabaidh.
Air
mhisg, a’ tilgeil rudan,
do
sglèat air chrith,
na canaichean
a’ sèideadh.
Taisgire
eun san anainn
dhan till iad
gach bliadhna;
dìonaire
beatha nan àl.
Long
a’ reubadh an adhair,
sgòthan
geala a’ criomadh
nan crann shimileir.
Eathar
fo sheòl,
ceithir
croinn bhuidhe
a’
sìneadh nan seòl ruadha.
Doras
gu sàmhchair
às dèidh fannachadh an ròis:
èist an osna
a’ traoghadh.
Ionad
fannachaidh fuaim
nach ruig
air fuar shràid;
cofhurtachd
– èistibh.
Stuth
air Fhoillseachadh
Giorrachaidhean: GA – Gàidhlig a-mhàin; DCGB – Dà-chànanach, Gàidhlig/Beurla; DCGG – Dà-chànanach, Gàidhlig/Gaeilge; DCGA – Dà-chànanach, Gàidhlig/Albais
Cruinneachaidhean Bàrdachd
Eileanan, GA, 1980
Bailtean,
DCGB, 1987
A’ Càradh an Rathaid,
DCGG, 1988
A’ Gabhail Ris,
GA, 1994
Saoghal Ùr, GA, 2003
Breac-a’-Mhuiltein, rogha dhàn 1974-2006, DCGG, Coiscéim, Baile Átha Cliath, 2007
Ri fhaotainn bho www.coisceim.ie
Dà Thaobh a’ Bhealaich/The Two Sides of the Pass, (DCGB),
Two Ravens Press, 2009 ISBN 978-1-906120-47-4 Co-sgrìobhte le
Mark O. Goodwin
Tro Chloich na Sùla, GA, 2014
Island Conversion, DCGB, 2011, eachdraidh-beatha ann am
Beurla ach le sreath de 38 dàin
Bàrdachd Chloinne
Blasad de Aesop, GA, Seahorse, Tobar Mhoire, 1991
Duanairean (le grunn math dhàin annta)
An Aghaidh na Sìorraidheachd, DCGB, (ochdnar bhàrd), Polygon, Dùn Èideann, 1991
Scotland o Gael an Lowlander, (ceathrar bhàrd), DCGA, Gairm, Glaschu, 1996
An Tuil, DCGB, Polygon, Dùn
Èideann, 1999
Duanairean/Irisean (le aon no barrachd a dhàin)
The Pirate of Torloisg Am Muileach, 1980
Air Ghleus 1 Acair, 1989
Somhairle, Dàin is Deilbh Acair, 1991
The Patched Fool Morning Star, 1991
Twenty of the Best Galliard, 1990
Bàrdachd na Roinn-Eòrpa Gairm, 1990
Sruth na Maoile Canongate/Coiscéim, 1993
Writing the Wind New Native Press, 1997
Carmichael’s Book Morning Star, 1997
Another Book to Burn Bootleg Editions, 1998
Celtic Visions Black Buzzard Press, VA, USA
Wish I was Here Pocketbooks, 2000
Atoms of Delight Pocketbooks, 2000
Words of the West Ullapool Text Project, 2000
An Leabhar Mòr PNE, 2002
The EmLit Project Brunell University, 2003
Scotlands Poets & the Nation Carcanet/Poetry Library, 2004
An Guth 1, 2, 3, 4, 5, 6 & 7 Coiscéim, 2003 – 2006
The Little Book of Piping Quotations Piping Scotland, 2004
100 Island Poems Iron Press, 2005
Dreuchd an Fhigheadair Poetry Library/Word Festival
-The Weaver’s Task: a Gaelic Sampler Aberdeen, 2007
mesostic interleaved Edinburgh
University/Morning Star, 2009
These Islands we Sing Birlinn /
Polygon, 2011
Dàin do Shomhairle SPL/CNL, 2011
New Writing Scotland 30 ASLS, 2012
Into the Forest Saraband, 2013
Words from an Island The Skye
Reading Room, 2013
Scotland’s Still Light Luath Press
Ltd, 2014
Struileag: Cladach gu Cladach Polygon, 2015
Bàrdachd ann an Irisean Gairm; Lines Review; Cencrastus; Orbis;
Poetry Ireland Review; Comhar;
Gairfish; Baragab;
An Cànan; New Writing Scotland; Verse; Celtic
Visions; Skye 95; Gath; An Guth; Northwords
Now; Poetry Scotland; Chapman
|